Mapa Wydatków w Ochronie Zdrowia 2020

W roku 2020 wydano na Ochronę Zdrowia 238 247 936 756,26 zł, na kwotę tę złożyły się:

* Wydatki prywatne oparte są na Narodowym Rachunku Zdrowia za rok 2019 z uwzględnieniem inflacji w 2020 roku.

Największy nominalny wzrost wydatków zanotowano w dziale wydatków bezpośrednich na ochronę zdrowia, był to wzrost na poziomie 11,8 mld zł, kwota ta odpowiada za niecałą połowę wzrostu wszystkich wydatków na Ochronę Zdrowia.

Głównym powodem zwiększonych wydatków na Ochronę Zdrowia jest niewątpliwie pandemia COVID-19, analizując zmiany jakie zaszły między rokiem 2019, a 2020, zauważalny jest znaczny wzrost wydatków na leczenie szpitalne, szpitale ogólne, 5-krotny wzrost na pomoc doraźną i transport sanitarny jak i na wydatki z tytułu absencji chorobowych wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak i funduszy zakładów pracy.

Pomimo dużych zmian struktura wydatków nie uległa zasadniczej zmianie.

Rok 2020 charakteryzuje się największym wzrostem wydatków na Ochronę Zdrowia od 2017 roku, czyli odkąd publikujemy Mapy Wydatków w Ochronie Zdrowia

Wydatki Państwowe Bezpośrednie – 122 764 mln zł (+ 11 779 mln zł)

Największe wydatki, w kwocie 48 mld zł zostały przeznaczone na leczenie szpitalne (39% wszystkich wydatków), drugim co do wielkości wydatkiem jest refundacja leków (14,6 mld zł, 12% wszystkich), natomiast trzecim lekarze pierwszego kontaktu (13,8 mld zł, 11% wszystkich).

Pandemia Covid-19 spowodowała znaczne zmiany w Służbie Zdrowia, która w trakcie roku zaczęła ograniczać i odwoływać wszelkie operację (jeśli nie były one bezpośrednio związane z ryzykiem utraty życia), stacjonarne wizyty lekarskie (w tym specjalistyczne) profilaktykę czy rehabilitację.

Główne wzrosty:

– Leczenie szpitalne (+ 5 583 mln zł, z 42 758 do 48 341 mln zł)

– Koszty zadań w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 finansowane przez NFZ (+ 2 007 mln zł, nowa pozycja)

– Lekarze pierwszego kontaktu (+ 1 395 mln zł, z 12 435 do 13 830 mln zł)

– Inspekcja Sanitarna (+ 375 mln zł, z 1 207 do 1 582 mln zł)

– Pomoc doraźna i transport sanitarny (5-krotny wzrost, + 211 mln zł z 51 do 262 mln zł)

– Szpitale ogólne (3-krotny wzrost, + 175 mln zł z 77 do 253 mln zł)

Główne spadki:

– szpitalne świadczenia wysokospecjalistyczne (3 krotny spadek, tj. o 353 mln zł z 521 do 168 mln zł)

– stomatologię (-210 mln, z 1 846 do 1 630 mln zł),

– leki stosowane w chemioterapii (-81 mln zł, z 682 do 601 mln zł)

Analizując zmiany jakie zaszły w dziale publicznych wydatków bezpośrednich, rzuca się w oczy blisko 45-krotny wzrost wydatków na Agencję Badań Medycznych – z 4,7 mln do blisko 214 mln zł. Jednakże nie był to wzrost związany bezpośrednio z pandemią Covid-19, gdyż zrealizowane wydatki odpowiadały jedynie 58% założonego wcześniej planu na rok 2020. Agencja, której głównym zadaniem jest rozwój niekomercyjnych badań klinicznych, została założona w marcu 2019 roku, w konsekwencji wydatki poniesione w danym roku były związane z organizacją Agencji, tak więc 2020 rok był pierwszym rokiem faktycznej realizacji zadań Agencji.

Wydatki Państwowe Pośrednie – 72 341 mln zł (+ 8 919 mln zł)

W wydatkach pośrednich największą grupą wydatków pozostają wydatki związane z niezdolnością do pracy, wypłacane przez FUS, ZUS bądź KRUS, dodatkowo ta grupa wydatków zanotowała również najwyższy, blisko 4 mld wzrost wydatków względem 2019 roku. Warto nadmienić, że tak duży wzrost wydatków w tej grupie, spowodowany jest w głównej mierze przez wzrost wydatków z tytułu absencji chorobowych wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak i funduszy zakładów pracy (wzrost o 3,2 mld zł). Natomiast na drugim biegunie w tej grupie znajduje się spadek wydatków na rehabilitację finansowaną przez ZUS (- 138 mln zł) oraz na Fundusz Prewencji i Rehabilitacji (- 6 mln zł)

Główne wzrosty:

– wydatki z tytułu absencji chorobowych wypłacanych z FUS, jak i funduszy zakładów pracy (+ 3, 184 mln zł, z 19 748 do 22 932 mln zł),

– Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w ramach Funduszu Solidarnościowego (+2 962 mln zł, z 605 do 3 567 mln zł)

– Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (+ 478 mln zł, z 5 397 do 5 875 mln zł)

– Świadczenia rehabilitacyjne (+ 399 mln zł, z 1 854 do 2 253 mln zł)

Spadki wydatki:

– Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS (-138 mln, z 202 do 64 mln zł)

– Kapslowe, tj. programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałanie narkomanii (- 97 mln, z 792 do 695 mln zł)

– Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej (-68 mln zł z 890 do 822 mln zł)

– Fundusz Rozwiązywania Problemów Hazardowych (-11 mln zł, z 36 do 25 mln zł)

– Fundusz Zajęć Sportowych dla Uczniów (-7 mln, z 28 do 21 mln zł),

– Fundusz Prewencji i Rehabilitacji (-6 mln, z 44 do 38 mln zł)

Wydatki prywatne – bezpośrednie 30 712 mln zł, pośrednie 12 431 mln zł

Wydatki prywatne oparte są na Narodowym Rachunku Zdrowia za rok 2019 z uwzględnieniem średniorocznej inflacji w 2020 roku. Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, że dokument przygotowywany przez Główny Urząd Statystyczny publikowany jest z dużym opóźnieniem, tj. dane za rok 2020 zostaną opublikowane w październiku 2022 roku.

Koszty bezpośrednie (ang. direct cost) określa wartość wszystkich dóbr, usług i innych zasobów zużytych w czasie realizacji danej procedury. Można wyróżnić koszty bezpośrednie medyczne (np. wydatki poniesione na zakup sprzętu medycznego, leków, pracę personelu medycznego, diagnostykę, pobyt w szpitalu) oraz niemedyczne (wydatki związane ze stosowaniem specjalnej diety, transportem do szpitala, opiekę nieformalną).

Koszty pośrednie (ang. indirect cost) są to koszty pośrednio związane ze stanem zdrowia, które nie są wprost związane z procesem leczenia. Możemy wyróżnić koszty które są konsekwencjami chorób (np. renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłki chorobowe), oraz mające na celu propagowanie zdrowego trybu życia, gdyż zdrowi obywatele to obniżone przyszłe koszty leczenia zdrowotnego, (np. zajęcia sportowe dla uczniów, propagowanie sportów zimowych, program rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej).