Główne wnioski
W 2013 roku wydatki Państwa wyniosły 707 627 mln złotych, a deficyt wzrósł o 13,5 miliarda. Wydatki na instytucje polityczne poszybowały w górę o niemal ¼, a największy wzrost wydatków spośród ministerstw odnotowało Ministerstwo Środowiska, bo aż o 13% więcej niż rok wcześniej. Najbardziej spadły wydatki na infrastrukturę oraz sport i turystykę, odpowiednio o 17,86% i 17,27%. W ciągu trzech lat wydatki państwa wzrosły o 50 miliardów złotych (od roku 2011).
| 2012 | 2013 | Zmiana | Zmiana % | |
| Instytucje polityczne | 4211 | 5242 | 1031 | 24,48% |
| Kultura i media | 9495 | 9537 | 42 | 0,44% |
| Emerytury i renty | 209682 | 216977 | 7295 | 3,48% |
| Infrastruktura | 76362 | 62720 | -13642 | -17,86% |
| Bezpieczeństwo i sprawiedliwość | 27101 | 28139 | 1038 | 3,83% |
| Finanse | 82345 | 83023 | 678 | 0,82% |
| Gospodarka | 9749 | 9463 | -286 | -2,93% |
| Środowisko | 13220 | 15022 | 1802 | 13,63% |
| Sport i turystyka | 6698 | 5541 | -1157 | -17,27% |
| Nauka i szkolnictwo wyższe | 18521 | 18957 | 436 | 2,35% |
| Obrona narodowa | 22200 | 21817 | -383 | -1,73% |
| Edukacja | 61570 | 63893 | 2323 | 3,77% |
| Rolnictwo | 16061 | 16987 | 926 | 5,77% |
| Zdrowie | 71229 | 75267 | 4038 | 5,67% |
| Rynek pracy | 16307 | 16939 | 632 | 3,88% |
| Pomoc społeczna | 25889 | 41 266* | 15 377* | 59,40%* |
| Utrzymanie samorządów | 15954 | 16837 | 883 | 5,53% |
| Ogółem | 686594 | 707627 | 21033 | 3,06% |
*tak duża relacja wzrostu do poprzedniego roku jest wynikiem zmiany metodologii liczenia. Część środków, które do tej pory były sklasyfikowane w budżetach województw na cele związane z pomocą społeczną została zaliczona w badanym roku do działu “pomoc społeczna”. Licząc wg. poprzedniej metodologii wzrost wyniósł 4,34% .
Mamy armię emerytów
Z analiz podjętych przez ekspertów Fundacji Republikańskiej wynika, że to nie brak środków, a nieumiejętność gospodarowania nimi, są największą bolączką sił zbrojnych. Z prawie 29 miliardów złotych wydawanych na armię, ¼ wydawana została przeznaczona na emerytury mundurowe i mieszkania dla żołnierzy. Wydatki te klasyfikowane są jako wydatki na obronność.
Prezydent konsekwentnie dąży do wzrostu wydatków na armię, jednak analizy wskazują, że o wiele chętniej pieniądze wydawane są na podwyżki emerytur wojskowych (120 mln w 2013 roku) aniżeli na kły i pazury, czyli np. systemy rakietowe (51 mln). Starzy Wiarusi, to chyba najważniejsza rezerwa naszej armii, ponieważ wydajemy na nich o pól miliarda złotych więcej (6 512 mln) niż na wynagrodzenia żołnierzy na służbie (5 956 mln). Emeryci kosztują nas więcej niż wynagrodzenia żołnierzy w służbie czynnej.
Na początku 2013 roku wydatki na zakup uzbrojenia miały wynosić 8439 mln, ale już po kilku miesiącach zmniejszono je, by dać więcej na utrzymanie centralnych instytucji dowódczych Dział dowodzenie i kierowanie (utrzymanie takich instytucji jak Sztab Generalny) zamiast planowanych 518 milionów kosztowało podatników 529 milionów, a na uzbrojenie wydano 247 mln mniej niż zakładano. Sumy się nie bilansują, ale to dlatego, że tylko część z tych środków została przesunięta na wynagrodzenia, 236 milionów to środki, których nie wydano na zakupy i remonty uzbrojenia.
Oczy i uszy
Wcale nie dziwi fakt, że kolejnych afer taśmowych może być więcej. W 2013 roku wydatki na ochronę kontrwywiadowczą zmniejszono o ponad 20 milionów, zabierając 10 mln Biuru Ochrony Rządu, 9 mln Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i 2 mln Kontrwywiadowi Wojskowemu.
Pozostając w temacie służb warto dodać, że wydatki na wywiad w 2013 roku zmniejszyły się o 4% . W budżecie na rok 2014 zabezpieczono większe pieniądze na ten cel. Ośrodek analityczny prowadzący działania z zakresu białego wywiadu (Ośrodek Studiów Wschodnich) kosztował nas tylko 9 milionów złotych. Wydatki na tę instytucję mogą tłumaczyć dlaczego jesteśmy ślepi i głusi jeśli chodzi o wydarzenia na Ukrainie.
Władza się wyżywi
Kiedy ważnym instytucjom odbiera się pieniądze, to politycy przyznają sobie dodatkowe środki. Wzrost wydatków na instytucje polityczne był zatem dwa razy większy (wydatki wzrosły o 1131 mln) niż wzrost wydatków np. instytucje rynku pracy (632 mln). W porównaniu do roku 2012 politycy przyznali sobie aż o 24% więcej funduszy na działalność takich instytucji jak Sejm i Senat, KPRM, Kancelaria Prezydenta, ministerstwa i inne agendy rządowe. Najdroższym ministerstwem jeśli chodzi o koszty bieżącego utrzymania jest MSZ – w 2013 kosztował nas 1 mld 813 milionów złotych. Kancelaria Premiera, która jest centrum rządzenia kosztuje nas mniej (152 mln) niż Kancelaria Prezydenta (171 mln)
Zadbają o nas po śmierci
Kiedy nie starczy nam już sił, by żyć na tym świecie, to nasi bliscy mogą chociaż liczyć na zasiłek pogrzebowy. W 2013 roku na ten cel przeznaczono aż 1489 mln złotych, ale nie mamy co liczyć na godne umieranie, na hospicja wyasygnowano tylko 363. Na wszelki wypadek zabezpieczano aż 818 mln na urzędników w NFZ. Zwracają uwagę dynamicznie rosnące wydatki na zdrowie, w 2013 roku o ponad 4 miliardy wyższe niż w 2012
Mapa Wydatków Państwa to jeden ze sztandarowych projektów Fundacji Republikańskiej. Zasadniczym celem Mapy Wydatków Państwa jest pokazanie zwykłym obywatelom, na co rządzący przeznaczają ich podatki oraz co powoduje tak groźne narastanie długu publicznego. Dzięki graficznej formie odwzorowania na Mapie widać skalę i proporcje konkretnych pozycji. Powierzchnia pojawiających się kół jest proporcjonalna do sum wydatkowanych na opisane zadania. Z przeprowadzonych analiz wyłania się szereg wniosków.
Masz pytania i wątpliwości? Kliknij tu!
